Metatarsalgie

Wat is metatarsalgie?

Met de term metatarsalgie bedoelen we pijnklachten die gevoeld worden onder de voorvoetgewrichten van de tweede tot de vijfde teen. In de volksmond wordt vaak gesproken van pijn in de ‘kussens’ onder de voet. De klachten zijn meestal stekend van aard (alsof er een steentje in de schoen klem zit) en worden gevoeld tijdens het stappen, maar de pijn wordt vaak ook nog enkele uren gevoeld na het belasten.


Weergave van de typische pijnlijke zone bij metatarsalgie




De pijn ontstaat doordat het bot en de zenuwen van de voorvoet overbelast worden. In principe zou een normale voet (dwz met ‘perfecte’ anatomie en goede functie van alle spieren) in staat moeten zijn om zelfs zonder schoeisel de krachten in de voet netjes te verdelen, zodat herhaaldelijk stappen en lopen geen letsels veroorzaakt. Bij veel mensen is dit echter niet zo en treden er in de loop van hun leven dergelijke overbelastingsklachten op. Hiervoor zijn zowel structurele als functionele verklaringen.

Een deel van de patiënten ervaart functionele metatarsalgie. Dit wil zeggen dat er geen problemen zijn thv de beenderen of gewrichten zelf, maar dat de pijn ontstaat door een slechte manier van stappen. Dit kan veroorzaakt worden doordat de kuitspieren en voetzoolpees fors verkort zijn. Hierdoor wordt de normale manier van stappen verstoord en zien we een slecht ‘afrollen’ van de voet. Om dit beter te begrijpen moet u zich voorstellen dat u de hele dag op de tippen van de tenen loopt. Er zijn dan geen anatomische problemen met de beenderen of gewrichten, maar toch zal er na enkele uren pijn ontstaan omdat deze slechte manier van stappen té veel druk zet op de voorvoet.



Functionele overbelasting wordt veroorzaakt door een korte kuitspier (ster) en kan klachten geven in de voorvoet (metatarsalgie, 1), de voetzool (hielspoor, 2) of de achillespees (3)




Daarnaast zien we regelmatig een structurele vorm van metatarsalgie. Dit wil zeggen dat de vorm van de voetbeenderen ervoor zorg dat er té veel druk overgedragen wordt op de voorvoetgewrichten. Meestal heeft dit te maken met té lange middenvoetsbeentjes. Een normale voorvoet heeft namelijk een ideale ‘boog’ die de druk tijdens het stappen kan verdelen. Té lange middenvoetsbeentjes verstoren deze boog en drukken als het ware ‘dieper’ tegen de grond waardoor er overdruk kan ontstaan. In geval van een hallux valgus (scheve grote teen) zien we dat het eerste middenvoetsbeentje afwijkt van de normale stand en er op die manier een té brede voorvoet ontstaat. Dit geeft eveneens een verstoring van de ideale voetboog en kan overdruk onder de voetkussens in de hand werken.


Radiografische opname van patiënt met structurele metatarsalgie en hallux valgus. De rode lijn geeft de ideale voetboog weer, waarbij opvalt dat de middenvoetsbeentjes hier te lang zijn. De blauwe lijn toont de normale positie van het eerste middenvoetsbeentje.



Wat zijn de gevolgen van overdruk in de voorvoet?

Vele patiënten stellen zich de vraag of metatarsalgie een ernstige aandoening is. Dit is niet per se het geval, maar de term verwijst wel naar het ervaren van pijn in de voorvoet. Het optreden van klachten in de voorvoet moet als een signaal worden gezien waarbij het lichaam aangeeft dat er een probleem ontstaan is in het normale functioneren. Meestal is dit in de beginfase onschuldig en zijn er slechts beperkte functionele of structurele problemen, maar een aanhoudende overdruk in de voorvoet kan wel aanleiding geven tot langdurige pijnklachten of blijvende problemen zoals bijvoorbeeld stressfracturen, avasculaire necrose (celdood in het bot), hamertenen, aantasting van de kleine zenuwen (Morton neurinoma) of zelfs ontwrichtingen. Het is daarom zeer belangrijk om bij het begin van de klachten een grondige analyse te doen van de oorzaak en tijdig een correcte behandeling in te stellen.


Hoe wordt metatarsalgie behandeld?

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de niet-operatieve (conservatieve) behandeling en de operatieve maatregelen.

Er zal altijd eerst getracht worden de pijnklachten te verlichten zonder operatie. Meestal wordt hiervoor een op maat gemaakte steunzool voorgeschreven. Door een ophoging of kussentje op de juiste plaats kan de druk in de voet beter opgevangen worden. Voor meer informatie omtrent het vervaardigen van steunzolen en de verschillende types verwijzen wij u naar de geregistreerde verstrekkers.


Voorbeeld van een steunzool op maat met een metatarsaal ondersteuning



Wanneer er vooral een functionele vorm van metatarsalgie bestaat, zal de nadruk liggen op een doorgedreven stretchen van de korte spiergroepen. Dit is een eenvoudige behandeling, die u zelf moet uitvoeren, maar waarbij het wel essentieel is dat u voldoende discipline kan opbrengen om dagelijks meermaals te oefenen. 

Als er sprake is van een structureel probleem of een combinatie van verkorte spieren én anatomische afwijkingen wordt meestal in eerste instantie ook getracht de voet beter te laten functioneren met behulp van op maat gemaakte steunzolen en stretching.

Indien de niet operatieve maatregelen onvoldoende effect hebben, kan het nodig zijn om over te gaan tot een ingreep. Hierbij wordt de behandeling toegespitst op het voornaamste probleem. In geval van een verkorting van de kuitspieren, zal uw arts u voorstellen deze spieren te verlengen via een mini incisie in de knieholte, eenBarouk release. Dit zorgt ervoor dat u op termijn van enkele weken op een meer correcte manier zal stappen en in combinatie met steunzolen zorgt dit bij vele patiënten voor voldoende genezing.



Anatomische afbeelding van de oppervlakkige kuitspier, die bij functionele metatarsalgie verlengd wordt thv de knieholte (rode stippellijn, meer informatie mbt ingreep en revalidatie vindt u hier



Bij meer uitgebreide anatomische afwijkingen moet de vorm van de voet zo goed als mogelijk hersteld worden. Hierbij gaat het meestal om het inkorten van de middenvoetsbeentjes, al dan niet in combinatie met het rechtzetten van de grote teen (correctie van hallux valgus) en het behandelen van eventuele hamertenen. Verdere informatie over deze ingrepen en het postoperatieve verloop kan u terugvinden in de brochure hallux valgus


Radiografische opnames van een patiënte met structurele metatarsalgie preoperatief (links) en na een correctie van de hallux valgus en inkorting van de overige middenvoetsbeentjes (rechts)



Veel gestelde vragen

Wat als ik pijn blijf ervaren tijdens het dragen van de steunzolen?

Een steunzool is maatwerk. Het is essentieel dat de extra ophogingen en correcties op de juiste plaats staan. Soms zien we dat een steunzool een aanpassing nodig heeft om de druk beter te verdelen, net zoals kledij op maat ook niet steeds perfect aanvoelt bij de eerste pasbeurt. Neem daarom gerust contact op met de verstrekker van uw steunzolen. Hij/zij zal uw voet en de steunzool analyseren en zo mogelijk de nodige aanpassingen doorvoeren. Indien u nadien ernstige klachten blijft ervaren neemt u best contact op met uw arts om de verdere behandelingen te bespreken.




Metatarsalgie
keyboard_arrow_up

{{ popup_title }}

{{ popup_close_text }}

x